صحافی کتاب مهم ترین مرحله بعد از چاپ آن می باشد. در واقع صحافی کردن همان جلد کردن کتاب می باشد که خود دارای انواع مختلفی است. در سال های گذشته این کار به طور دستی و توسط چسب های مخصوص انجام می شده اما امروزه دستگاه های پیشرفته ای برای آن ساخته شده که صحافی کتاب را آسان تر می کند. در این مطلب قصد داریم شما را با جوانب گوناگون این کار آشنا کنیم.
اگر بخواهیم صحافی کتاب را به زبان ساده شرح دهیم باید بگوییم به پروسه ساخت جلد برای کتاب صحافی گفته می شود و این کار در سال های گذشته بسیار دشوار و طاقت فرسا بود. زیرا تمام مراحل با دست انجام می شد و هیچ ابزار خاصی برای سهولت بخشی به این پروسه وجود نداشت. اما این روزها تجهیزات ویژه ای برای آن ساخته شده و چسب های مورد استفاده نیز بسیار قوی تر شده اند. در نهایت شاهد ارتقای کیفی کار هستیم.
صحافی کتاب شامل انواع مختلف از جمله جلد سفت، نرم، گالینگور، نیمه سخت، چرمی و ... می باشد که هر کدام از آن ها دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند. برخی از افراد تصور می کنند که صحافی مخصوص به کتاب های قدیمی یا دست نویس است. در حالی که هر کدام از کتاب ها شامل کتاب های آزاد، درسی، سالنامه و ... بعد از چاپ صحافی می شوند.
برای آنکه صحافی یک کتاب، زیباتر و جذاب تر شود تکنیک های مختلفی وجود دارد. به طور مثال می توان بهشی هایی از جلد را برجسته سازی کرد. این کار باعث ایجاد جلوه بصری خواهد شد. همچنین می توان از شیوه طلاکوبی استفاده کرد. منظور از طلاکوبی، تغییر رنگ متون و بخش های مهم جلد به رنگ طلایی می باشد. علاوه بر این روش ها، تکنیک های جدیدی از جمله استفاده از اشعه uv موضعی و پرس گرمایی نیز ابداع شده اند که هر کدام از آن ها تاثیرات فوق العاده ای بر نمای جلد خواهند گذاشت.
برای صحافی کردن کتاب باید مراحلی طی شود که به شرح زیر است:
در گام نخست باید تمام ورقه هایی که چاپ شده اند را تا کنیم. همان طور که قبلا اشاره شد صحافی کردن بعد از چاپ برگه ها انجام می شود. امروزه تا کردن برگه ها توسط ماشین های خاصی که بدین منظور ساخته شده انجام می شود و به این ماشین ها، تاکن گفته می شود. برای هر کدام از انواع صحافی، باید ورقه ها را به شکل خاصی تا کنیم. به همین دلیل این مرحله از حساسیت ویژه ای برخوردار است.
بعد از تا کردن ورقه ها نوبت به ترتیب بندی یا ترکیب بندی می رسد. به این معنا که تمام صفحات را باید بر اساس شماره در کنار یکدیگر قرار دهیم تا برای ته دوزی آماده شوند. یک مفهوم در صنعت صحافی وجود دارد که ( لت ) نامیده می شود. این مفهوم به معنای قرار دادن تصاویر و صفحات رنگی با دست است. محل قرارگیری این صفحات در لابلای فرم های چاپی می باشد.
بعد از انجام ترتیب بندی و لت گذاری، باید به سراغ ته دوزی برویم. ته دوزی به نام کناره دوزی نیز شناخته می شود و در صورتی آن را انجام می دهیم که کتاب به دوخت نیاز داشته باشد. این موضوع ارتباط مستقیمی به نوع صحافی دارد. معمولا هنگامی که بخواهند قیمت تمام شده کتاب را پایین بیاورند از لت گذاری می گذرند و آن را انجام نمی دهند. بجای آن از کوک های فلزی استفاده می کنند.
گام بعدی در صحافی کتاب شکل بندی است. در این مرحله فرم های کوک فلزی یا ته دوزی شده را می کوبیم تا اگر پف یا ورمی در آن وجود دارد از بین برود. اگر کار ته دوزی شده باشد باید قبل از کوبیدن، از یک لایه چسب استفاده کنیم تا در حین کوبیدن، شل نشود و میزان استحکام آن افزایش پیدا کند. اکنون نوبت به برش لبه های کتاب می رسد تا لبه هایی یک دست و صاف داشته باشیم.
بعد از برش لبه کتاب آن را با انواع جلد پوشش می دهیم. بعد از آنکه نوع جلد را مشخص کردیم آن را به اندازه کتاب برش می دهیم و بعد از لت گذاری در صحافی و روی جلد، اطلاعات موردنظر از جمله نام کتاب، نام نویسنده و ... را بر روی آن درج می کنیم. روش های متعددی برای درج اطلاعات وجود دارد که می توان به روش عادی، طلاکوب و ... اشاره کرد. بعد طی کردن این مرحله باید چند ساعت کتاب را در زیر دستگاه پرس قرار دهیم تا کاملا خشک شود.
نوع صحافی بر اساس پارامترهای مختلف از جمله قیمت انتخاب می شود. قطعا برخی از جلدها قیمت بسیار بالایی دارند و منجر به افزایش قیمت نهایی کتاب خواهد شد. در ادامه شما را با 4 دسته اصلی در صحافی آشنا می کنیم:
جلد سخت شناخته شده ترین نوع صحافی می باشد که اغلب مردم با آن آشنایی دارند. این نوع از صحافی شامل چند نوع از جمله گالینگوری، سخت نفیس و سخت سلفونی می شود.
صحافی با جلد نرم به دو دسته تقسیم می شود که شامل چسب گرم و چسب سرد می باشد. هر کدام از این چسب ها، به روش های مختلفی برای صحافی نیازمند هستند.
در صحافی مجله ای شاهد دو نوع منگنه ساده و منگنه لوپ هستیم. معمولا صحافی مجله ای برای کتاب هایی با قطر کم مورد استفاده قرار می گیرد.
صحافی کتب قطور با روش فنری انجام نمی شود. بلکه این روش برای جلدبندی و صحافی جزوات و مجلات کاربرد دارد و نسبت به سایر روش ها از قیمت بالاتری برخوردار است.
در حال حاضر جلد سخت از قیمت بالایی نسبت به سایرین برخوردار است و معمولا برای کتاب های نفیسی همچون قرآن کریم، دیوان حافظ و ... مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین ویژگی های صحافی با جلد سخت، برجسته سازی بخش هایی از آن است که باعث افزایش جذابیت آن خواهد شد. در مجموعه " زودکپی" می توانید انواع صحافی را سفارش دهید.
شرکت طراحی سایت : ره وب